Rıdvan Gölcük: "Troya Hazinelerini Hitler’den koruduk"

Troya Müzesi Müdürü Rıdvan Gölcük, II. Dünya Savaşı sırasında Troya hazinelerinin Hitler ordularının eline geçmesi tehlikesine karşı Türkiye’nin aldığı tedbirlerin müzecilikte tüm Avrupa’daki en önemli önleyici koruma faaliyeti olduğunu dile getiren bir konferans düzenledi.

Müze Müdürü Gölcük, Troya Müzesi konferans salonunda düzenlenen programda yaptığı, "Görevimiz Tahliye: Müzelerimizi Hitler’den Korumak" isimli sunumda, savaş riskine karşı farklı ülkelerdeki müzecilikte önleyici koruma uygulamalarının tarihini anlattı.

Devlet belgeleri ve müzeciler arasındaki tarihi yazışmalara dair yaptığı beş yıllık araştırmayı katılımcılarla paylaşan Gölcük, müzecilik tarihindeki en büyük ’önleyici koruma’ uygulamasının Türkiye’ye ait olduğunu söyledi.

Gölcük, konferansta yaptığı konuşmada, "Alman ordularının Bulgaristan’a girmesi sonrası Türkiye’yi rahatlatmaya çalışan Hitler, Alman birliklerinin Türk sınırının yaklaşık 50 kilometre uzağında duracağının teminatını İsmet İnönü’ye vermiştir. Fakat Türkiye’nin tedbiri elden bırakmadan savaşın başından bu yana aldığı önlemlere devam ettiği görülmektedir. Savaşın sınırlarımıza bu kadar yakın seyrettiği anlarda nüfus tahliyesini bile uygulamaya geçiren Türkiye Cumhuriyeti elbette ki başka alanlarda da ciddi önlemler almıştı. Hitler tehdidi altındaki müzeciliğimiz de bu alanlardan biriydi. Hitler Avrupa’yı kırıp geçiriyor ama toprak almanın dışında bir yandan da müzeleri soyuyor. Çünkü yeni kurduğu, hayali olan devleti ve anlayışı bu kültürel mirasın üzerine inşa etmeyi planlıyor. Bu nedenle Avrupa’daki neredeyse tüm büyük müzeleri soygundan geçiriyor. Ve buna karşı hükümetimiz 1 Eylül 1939 tarihinde müzelerimizdeki eserlerin Niğde’ye tahliye edilmesine karar veriyor" ifadelerini kullandı.

Niğde’de gizlenen Troya hazineleri

"İçinde Troya eserlerinin de bulunduğu müze koleksiyonları, Niğde’de bulunan Sarıhan ve Ak Medrese’ye yüzlerce sandığa konarak vagonlarla nakledildi" diyerek sözlerine devam Gölcük, "Senelerce büyük bir dikkat ve özveri ile oralarda korunuyor. Ben şunu iddia ediyorum; 1 Eylül 1939 tarihinde yapılan bu önleyici koruma bugün Türk müzeciliği içinde yapılmış en büyük önleyici koruma harekatıdır. Türk müzeciliğini geçin tüm Avrupa’daki en önemli önleyici korumadır" şeklinde konuştu.

Konuşmasının sonunda, "Müzelerdeki eserlerin olası bir savaştan korunması için mücadele veren İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürü Aziz Ogan, Topkapı Sarayı Müze Müdürü Tahsin Öz, eserlere Niğde’de gözü gibi bakan Hüseyin Arpacıoğlu ve 1 Eylül 1939 tarihli koruma kararını alan herkese çok şey borçluyuz" diyen Gölcük sözlerini şöyle sonlandırdı:

“Allah rahmet eylesin, ruhları şad olsun. Onların koruduğu Troya eserlerini bugün bu güzel Troya Müzemizde gezip görebiliyoruz. Onlara çok şey borçluyuz.”

Programa, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sanat Tarihi, Arkeoloj, Mimarlık Fakültelisi Öğretim Üyeleri, Turizm Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ali Osman Uysal, Çanakkale İl Kültür ve Turizm Müdür Yardımcısı Cemil Agas ve çok sayıda izleyici katıldı.