"Bilinçli tüketici piyasadaki suistimallere bariyer olur"

Tüm dünyada ve Türkiye’de 15 Mart Dünya Tüketici Hakları Günü, ülke ekonomilerinin en büyük aktörü olan tüketicilerin sahip oldukları hakları bir kez daha gündeme getiriyor. İbn Haldun Üniversitesi Öğretim Görevlisi Ömer Faruk Petek, ürün fiyatlarında özellikle son dönemde karşılaşılan suistimallerin önüne geçmek için en büyük görevin, kamudan sonra tüketicilere düştüğünü söyledi.

Türkiye’de 1995 yılından bu yana her yıl kutlanan 15 Mart Dünya Tüketiciler Günü ve 15-21 Mart Tüketiciyi Koruma Haftası, tüketici hakları konusunun gündeme gelmesine imkân sağlıyor. İbn Haldun Üniversitesi (İHÜ) Öğretim Görevlisi Ömer Faruk Petek, bu haftanın tüm dünyada ve Türkiye’de tüketici hakları konusunda ortak bir bilinç oluşturduğunu söyledi.

Özellikle Türkiye’de son dönemde karşılaşılan haksız fiyat artışları haberlerinin tüketici hakları konusunu sıklıkla gündeme taşıdığını söyleyen Petek, "Ticaret Bakanlığı geçtiğimiz yıl bazı mal ve hizmet maliyetlerini etkilemediği halde, döviz kaynaklı maliyet artışı iddiasıyla fiyatlarını artıran işletmelere karşı 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında önlemler alınmasına karar verdi. Hatta bu konuyu düzenleyen yönetmeliğe ek bir maddeyle, fiyat suistimali yapan firmalara sıkı bir denetleme başlattı. Fiyat denetimlerinin sıklaşması sadece tüketiciyi korumakla kalmıyor, aynı zamanda dürüst üretici ve satış kanallarını da koruyan bir mekanizma da oluşturuyor. Ayrıca, kamu öncülüğünde yerli üretim seferberliğinin başlatılmış olması da büyük oranda tüketicilerin fiyat belirsizlikleri konusunda korunacağı bir imkân sağlayabilir" diye konuştu.

"Tüketicilerin korunması serbest piyasa için hayati bir konu"

Tüketici mahkemeleri ve tüketici hakem heyetlerine yönelik başvuruların yıllar içerisinde gözle görülür bir ivme yakalamasının da memnuniyet verici olduğunu belirten Ömer Faruk Petek, tüketicilerin yasalarla korunmasının önemini şu sözlerle açıkladı: "Tüketiciler ülke ekonomilerinin sayı olarak en büyük aktörü olmasına karşın aynı zamanda en örgütsüz, en bireysel aktörüdür. Bir hizmet veya mal son kullanıcısına ulaşana kadar birçok sözleşmenin konusu olur, aracılar diyebileceğimiz farklı kişilerin elinden geçerek tüketiciye ulaşır. Son kullanıcı, diğerlerinden farklı olarak bu malı tekrar satmak için veya bir şey üretmek için değil tüketmek amacıyla satın alır. Bu anlamda, bir tüketicinin aldığı tüm ürünler veya alışveriş yaptığı tüm satıcılar hakkında derinlemesine bir bilgisinin olmasını beklenemez. Bu yüzden, serbest piyasada tüketici olarak işlem yapanların diğer aktörlere göre daha fazla korunması gerekir. Bu aynı zamanda, serbest piyasanın sağlıklı işlemesinin, bir diğer ifadeyle serbest piyasa kuralları çerçevesinde adil bir rekabet ortamının sağlanmasının da bir gereğidir".