Gri su hasadı! Bakanlık harekete geçti

Tarım ve Orman Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü’nün TBMM’ye gönderdiği raporda, Türkiye’deki tüm havzalar için 2100’e kadar beklenen iklim projeksiyonlarının çıkarıldığı, su potansiyelinde nasıl değişiklikler beklendiğinin tespit edildiği belirtilerek şunlar kaydedildi: “Aras, Van Gölü, Çoruh, Yeşilırmak ve Meriç Ergene Havzası dışındaki 20 havzanın brüt su potansiyelinde değişen oranlarda azalma beklenmektedir. Söz konusu farkın yüzde 60’dan büyük olması beklenen havzalar; Gediz, Büyük Menderes ve Küçük Menderes havzalarıdır.”

BIRAKILAN SU MİKTARI

Tüm senaryolar ve projeksiyon dönemlerinde en kayda değer su açığının genel itibarıyla Fırat-Dicle, Doğu Akdeniz ve Konya kapalı havzalarında gözlendiği belirtilen raporda, “Türkiye’nin Fırat-Dicle Havzası’ndan mansap (suyun akış yönü) ülkelerine su bırakmayı taahhüt ettiği miktarlar da dikkate alınarak, Fırat-Dicle havzasında 2015-2100 döneminde 2-12 milyar m3/yıl’a ulaşan mertebelerde su açığının beklendiğini görülmektedir. Bu veriler, Türkiye’nin daha önce havzadan mansap ülkelerine bırakmayı deklare ettiği su miktarları ile ilgili yeni bir değerlendirme yapması gerektiğini ortaya koymaktadır” ifadeleri kullanıldı.

FARKINDALIK YOK

Havzaların daha çok yağmur olarak düşen yağışlardan besleneceği öngörüsünün paylaşıldığı raporda şöyle denildi:

“Tüm dünyada kabul görmüş olan uyum faaliyetlerinin başında yağmur suyu hasadı, gri suyun kullanımı, suyun fiyatlandırılması gelmektedir. Ülkemizde beklenen seviyede uygulanmamalarının temel nedenleri; fayda-maliyet analizlerinin yapılmamış olması, uygulama detaylarının bilinmemesi ve uygulayıcı yerel birimlerin farkındalığının olmamasıdır.”

YAĞMUR HASADI VE GRİ SU NEDİR?

İstanbul’da suyun yüzde 78’i konutlarda tüketiliyor. Bu suyun ise, yaklaşık yüzde 75’lik kısmı lavabo, duş, mutfak ve çamaşır yıkama gibi alanlarda sarf ediliyor. Bu kapsamdaki sular, gri su olarak değerlendiriliyor. Bu sular geri dönüştürülerek, bahçe sulaması, yangın hidrantı, tuvalet rezervuarı gibi alanlarda kullanılabiliyor. Yağmur hasadı ise yağmur suyunun depolanması. Her iki sistemde de, içme suyu kaynaklarının yükü azalıyor.

30 BÜYÜKŞEHİRDE YAPILACAK

Raporda, iklim değişikliğine uyum ve kuraklık nedeniyle su kaybının önlenmesine dönük olarak Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Mart 2021’de başlattığı “Su Kaynaklarında İklim Değişikliğine Uyum” projesi kapsamında “yağmur suyu hasadı”, “gri suyun kullanımı” ve “su fiyatlandırması” çalışmaları yapılacağı belirtildi. Planlaması yapılan ve 2023’e kadar tamamlanması öngörülen proje 30 büyükşehir belediyesini kapsayacak. Pilot olarak sanayi bölgesi, spor salonu, otel, yeni bir konut alanı ve mevcut konut şeklinde mikro alanlarda yağmur suyu hasadı ve gri suyun kullanımının nasıl uygulanacağıyla ilgili analizler yapılacak.