Van’ın çeşitli semtlerinde ve özellikle de İpekyolu İlçesi Bostaniçi Mahallesinde bulunana Hayvan Pazarı civarındaki barakalarda kaçak kesimlerin yapıldığı ve etkili denetimlerin yapılmadığını iddia eden vatandaşlar, halk sağlığı açısından bulaşıcı hastalıklar ile karşı karşıya kalma riski nedeniyle endişeli.
Yasak alanda kaçak hayvan kesimi
Pazara getirilen büyükbaş ve küçükbaş hayvanların herhangi bir kontrolden geçmeden pazara sokulmasının yanı sıra, beraberinde birçok hastalık ve sağlık sorununa neden olurken, yasak alanda hayvan kesimi de vatandaşı korkutuyor.
Canlı Hayvan Pazarı’nda isteyen herkes hiç bir sağlık kontrolünden geçirmeden kolaylıkla hayvanlarını satabiliyor. Uygulamadan kaynaklanan sorunlar nedeniyle hastalıklı hayvanlar, diğer sağlıklı hayvanları olumsuz etkilerken, vatandaş gerekli denetimlerin yapılmamasından şikâyetçi.
Bitmek bilyemen hayvan pazarı mağdur ediyor
Büyükşehir Belediyesi ile Doğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı (DAP) arasında imzalanan protokolle yapımına uzun bir süre önce başlanan canlı hayvan pazarındaki çalışmalar devam ediyor.
İpekyolu ilçesi Bostaniçi mahallesinde 32 bin 500 metrekarelik alan üzerine yapılan hayvan pazarında 200 büyükbaş ve bin küçükbaş hayvanın yanı sıra karantina ahırı, hayvan satış alanı, idari bina, bakıcı evi, kaba yem deposu, kapalı ahır alanı, hayvan satış alanı, rezerv alanı, açık otopark, nizamiye ve jeneratör odası yer alacak.
Dış duvarları, inşaatı, hayvan satış alanları ve asfaltı dökülen modern hayvan pazarı henüz hizmete girmedi. Yol üzerinde satılan büyük veya küçük baş hayvanlar da hiçbir denetime tabi tutulmuyor.
Hayvan sahipleri sorumsuz davranıyor
Birçok hayvan sahibinin menşei belli olmayan, küpesi bulunmayan hayvanları kestiği için halkı mağdur ettiğini söyleyen vatandaşlar, bazı kişilerin çalınmış hayvanların yanı sıra, hastalıklı ve sakat hayvanların da kesildiğini ifade etti. 35 liradan başlayan fiyatların 20 liraya kadar düşmesi, kaçak kesilen ve satılan hayvanlar hakkında ciddi şüphelerin oluşmasına neden oluyor.
Denetimsizlik nedeniyle ölmüş olan hayvanların dahi kesilerek satılma ihtimalinin bulunduğunu söyleyen vatandaşlar, kaçak kesimlerin her yönüyle insan ve toplum sağlığını tehdit ettiğini ve Van Büyükşehir Belediyesi’nin gerekli denetimleri sıkı bir şekilde yapmasını istedi.
Pazar tamamlanmalı ve denetimler yapılmalı
Pazarın sağlıklı olmadığını ve denetimin yetersiz olduğunu ifade eden Veteriner Hekim Metin Türk, “Pazarın kapalı ortam olması gerekiyor. Burada kimin ne yaptığı belirsiz ve denetimler de çok yetersiz. Kimin ne yaptığı belli olmuyor. Pazarda hayvan kesimi yasak ama gidin bakın millet kesim yapıyor, 3 yıldır orada hayvan pazarı yapılacak, dışarından bitmiş gibi görünüyor ama açılmamış. Pazar açılmış olsa dışarında böyle görüntüler de olmayacak, şu an mahalle yolunu meydan yapmışlar böyle bir şey olamaz. Yetkililerden yeni hayvan pazarının artık açılmasını istiyoruz. Gerek sağlık açısından, gerek kesim noktasında, gerekse de hijyen konusunda hiç olmasa öyle bir çalışma yapılabilsin. Bu şekilde hayvanlar dışarıda, çalıntımı, hastamı, sakat mı, kesildi neyi vardı belli değil. Birincisi gereken denetimlerin yapılması, bu kentin zabıta amirleri var, bu kendin Büyükşehir Belediyesi var buna bir el atılsın, insanların sağlığıyla oynuyorlar.
Kaçak et alanlara önlem
Et alacak kimselere uyarıda bulunan Veteriner Hekim Metin Türk, “Et alacak insanlarımıza mesajımız ise eti güvendiği, tanıdığı kasaplardan alsınlar. Meydan ortamında kesilen et kansere kadar sebep olabilir, et orada bulunan havayı çekiyor, hastalık havası, pislik ne varsa ete doluyor, sağlık için et alayım derken sağlığımızdan da olmayalım.” dedi.
Hayvan pazarında kesim yaptırılmamalı
Hayvan Pazarında sağlık konusunun yetersiz olduğunu ifade eden kasap Veysi Ağırbaş, “Van Hayvan Pazarı’nda et kesiminin yasaklanmasını istiyoruz. Hijyen olsun, temiz olsun istiyoruz ama bir türlü hayvan pazarı düzene girmedi. Hayvan pazarında kesilen hiçbir hayvan sağlıklı değil, hiç biri temiz değil, akşama kadar orada hayvanlar geziyor, köpekler sabaha kadar orada yere pisliyor, hayvan sahipleri de gidip orada kesim yapıyor. Bu şekilde nasıl hijyen olur, nasıl temiz olur, o et nasıl sağlıklı olur. Orada kesilen hayvanların hepsi ya zayıf, ya hasta, ya çalınmış hayvanlardır. Orada kesiliyor ve vatandaşımıza satılıyor, orada kesilen hayvan temiz değil. Kasaplarla, orada kesilen hayvan etleri bir değil. Büyükşehir Belediyesi bu konuda önlem alsaydı iyi olurdu, güzel bir önlem alınsa kesim yaptırılmasa daha güzel olur. Kasaplardaki ile meydanlardan alınana et fiyatı hemen hemen aynı. Vatandaşımız kasaptan istediği eti, istediği hijyende alabiliyor, daha temiz, daha sağlıklı, meydanda da 30-40 liradır, kasapta da aynı et 30-40 liradır. Değişen bir şey yok ama orada pis etlerle milleti kandırıyorlar. Yetkililer bununla ilgili denetimleri sıklaştırmalı ve tamamlanmayan hayvan meydanını biran önce tamamlamalıdır.” diye konuştu.
Hasta hayvanları getirip kesip satıyorlar
Yasak olduğu halde meydanda kesilen etlerin zehir saçtığını söyleyen Kasap Ümit Kanat, “Canlı hayvan pazarında satılan etlerle, kasaplarda satılan etler bir olamaz. Orada kesilen et, nasıl kesilmiş, ne şekilde kesilmiş, nasıl bir hayvan kesilmiş, hasta mıydı, zayıf mıydı onu bilemiyoruz. Kasapta bizim mezbahaneler de yapılıyor kesimimiz, damgası üzerinde, orada kesilen hayvanların üzerinde damga yok, ekstradan ucuz fiyata et veriyorlar. Hasta olan hayvanları getirip kesip satıyorlar. Bunun için buradan Büyükşehir Belediyesine sesleniyorum, buna bir çözüm bulmaları lazım. Gün geçtikçe hastanelerde zehirlenme olayları çoğalıyor, hastalıklar çoğalıyor. Yemeklerden meydana gelen zehirlenmeler ve çoğu hastalıklar etlerden kaynaklanıyor. Bunun üzerine Tarım İl Müdürlüğüne haber veriliyor, tarımcılar gelip, kasaplara para cezası yazıyor. Bizim suçumuz yok, etimiz damgalıdır, etimiz temiz ve hijyenik ortamlarda kesiliyor. Kasaplarda satılan etin nereden geldiği belli ama orada satılan hayvanların nerden geldiği bile belli değil.” İfadelerini kullandı.
Gerekli denetimlerin yapılmasını istiyoruz
Meydanda satılan etlerin havada ki bütün mikrobu da içine aldığını söyleyen Kanat, “Meydanda kesilen hayvanlar bütün mikrobu alıyor, bizim etlerimiz mezbahanelerde , temiz, hijyenik ortamlarda, eldiven ve bone takılarak kesim yapılıyor, ama kaçak yapılan kesimler öyle değil. Başta toz, sinek, mikrop olmak üzere her şey etin üzerine geliyor. Bu eti eve götüren insan yıkayarak temiz olduğunu sanabilir, ancak etin aldığı toz hemen kalkmaz üzerinden, bu tozlar ve biriken mikroplar insanın midesine gidiyor, bu yüzden zehirlenme oluyor. Meydanda kaçak kesilen eti çarşıya getiriyorlar, poşet, poşet satıyorlar. Akşama kadar satılmadığı zaman kokmaması için ucuz ucuz satılıyor, bizim etler ise dolapta hijyenik şekilde paketlenmiş. Orada kesilen et ise akşama kadar güneşin altında, buda zehirlenmeye sebep oluyor. Büyükşehir Belediyesi bununla ilgili önlem alması gerekiyor. Bu normalde zaten yasak, gerekli denetimlerin yapılmasını istiyoruz.” şeklinde konuştu.
Kaçak kesimlerin insan sağlığı için oluşturabileceği riskler nelerdir?
-Kaçak kesimlerde kesilen hayvanların kesim esnasında canlı mı? Veya ölü mü? olarak kesildiği hakkında herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.
-Kaçak kesimlerde kesim sırasında kullanılan alet ve ekipmanların hijyenik olup olmadığı bilinmemektedir.
- Kesilen hayvanların özgeçmişinde hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıklar tüberküloz, şarbon, brucella, sistiscrkler, ekinokok vb. hastalık taşıyıp taşımadığı bilinmediği ve veteriner hekim kontrolünde olmadığı için insan sağlığı için tehdit oluşturmaktadır.
- Kesilen hayvanların kesim öncesine geçirmiş oldukları hastalıklar için yetiştirici tarafından kullanılan antibiyotiklerin arınma süresi beklenmeden kesilmesi durumunda insan sağlığı için antibiyotiklere karşı direnç gelişmekte ve bu durum toplum sağlığını ciddi anlamda tehdit etmektedir.
- Kesilen hayvanların karkasları yol kenarında a çık bir şekilde sergilenmekte ve sinek, toz, toprak vb. olumsuzluklara maruz kalmaktadır.
- Kesildikten sonra yol kenarında uygun sıcaklıklarda bekletilmedikleri için kokuşmanın hızla başlaması da sağlık açısından tehlike arz etmektedir.
- Kesilen hayvanların bağırsak, İşkembe, deri, ayak, boynuz vb. Sakatatlarının çevreye gelişi güzel atılması sonucunda, o bölgede ciddi bir koku, köpek popülasyonunda artış, görüntü kirliliği, bölgede artan sinek populasyonu gibi geri dönüşümsüz sorunlara yol açabilmektedir.
- Kesilen hayvanlar kesilirken yerle temas ettiğinden dolayı çapraz kontaminasyon oluşmakta, kan tam olarak vücuttan boşalmamaktadır ve şarbon gibi bakteriyel etkenlerin kan ile çevreye yayılıp spor oluşturması ve buda yaklaşık 30-40 yıl boyunca hayatta kalması anlamına gelmektedir.
- Kesilen hayvanların kulak küpelerinin olup olmadığı bilinmediğinden takibi zorlaşmaktadır ve hatta yapılamamaktadır.
- Kesilen hayvanların nerden nasıl geldiği bilinmediğinden hastalıkla ilgili geçmişi bilinememektedir.
